Βαρνακιώτης

Επώνυμο αγωνιστών του 1821. 1. Γεώργιος (Βάρνακα Ακαρνανίας 1760 - 1842). Οπλαρχηγός. Όταν ο Αλή πασάς κυριάρχησε στη δυτική Ελλάδα, ο Β. υπηρέτησε τον Αλή ως αρματολός του Ξηρόμερου, αρματολίκι που είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του. Όταν αργότερα τα σουλτανικά στρατεύματα επιτέθηκαν κατά του Αλή, ο Β. κατάφερε να βγει από τα πολιορκημένα Ιωάννινα, αφού υποσχέθηκε στον Αλή βοήθεια. Δεν τήρησε όμως την υπόσχεσή του, γιατί είχε φιλία και με τον Ομέρ Βρυώνη. Τα σουλτανικά στρατεύματα πλημμύρισαν τότε την Ήπειρο και ο Β., που ήταν πατριώτης και εξουσίαζε τους περισσότερους ένοπλους, αποφάσισε την κήρυξη επανάστασης στην περιοχή (Μάιος 1821). Οι καπεταναίοι της Στερεάς πολιόρκησαν το Αγρίνιο (Βραχώρι) και οι Τούρκοι, που πολεμούσαν απεγνωσμένα μέσα από τα σπίτια, παραδόθηκαν μόνο όταν ο Β. μπήκε στην πόλη τον Ιούνιο του 1821. Ο Β. θέλησε ειλικρινά να διακόψει τους παλιούς δεσμούς του με τους Τούρκους και τον Ομέρ Βρυώνη, αλλά δυσαρεστημένος από τον Μαυροκορδάτο που τον παραγκώνιζε, στράφηκε πάλι προς τους εχθρούς. Μετά την καταστροφή του Πέτα, επικράτησε ηττοπάθεια και φόβος επιδρομής των πασάδων στη Στερεά. Για να αποτρέψουν τον κίνδυνο, οι καπεταναίοι αποφάσισαν μια προσωρινή διαπραγμάτευση με τους Τούρκους ώστε να τους δοθεί ο καιρός για να ανασυγκροτηθούν. Την αποστολή αυτή ανέθεσαν στον Β. ο οποίος πιέστηκε πολύ για να δεχτεί. Ζήτησε όμως και του υπέγραψαν σχετικό έγγραφο ότι δεν πάει με δική του πρωτοβουλία. Το έγγραφο το υπέγραψε πρώτος ο Μαυροκορδάτος. Ο Β. πήγε στην Άρτα, όπου συναντήθηκε με τον Ομέρ Βρυώνη και μετά γύρισε στο Ξηρόμερο. Έστειλε τότε τον δάσκαλο Γαζή στο Αιτωλικό για να ειδοποιήσει τον Μαυροκορδάτο να απομακρύνει τον άμαχο πληθυσμό. Καπεταναίοι, φίλοι του Μαυροκορδάτου, βασάνισαν στον δρόμο τον Γαζή για να μαρτυρήσει την πιθανή προδοσία του Β. Ο ίδιος άλλωστε ο Μαυροκορδάτος κατηγόρησε τον Β. ότι ήταν όργανο του Ομέρ Βρυώνη. Είναι βέβαια άγνωστο τι ακριβώς είπε με τον Ομέρ Βρυώνη. Αλλά και αν ακόμη δεν είχε την πρόθεση να πάει με τους Τούρκους, γεγονός είναι ότι τελικά, για να μη συλληφθεί ως προδότης, συνεργάστηκε μαζί τους. Ξαναγύρισε στο ελληνικό στρατόπεδο –όταν ήρθε ο Ιωάννης Καποδίστριας– και το 1830 πήρε αμνηστία και αναγνωρίστηκε χιλίαρχος του ελληνικού στρατού. 2. Γιαννάκης. Οπλαρχηγός από το Ξηρόμερο. Αδελφός του προηγούμενου. Πήρε μέρος στη μάχη του Αγρινίου και σε άλλες τρεις κοντά στη Βόνιτσα. Το 1822 η Γερουσία τον ονόμασε χιλίαρχο. Πέθανε το 1825. 3. Γιώτης. Αδελφός κι αυτός του Γεώργιου Β., πολέμησε στο Αγρίνιο. Ονομάστηκε κι αυτός χιλίαρχος. 4. Διονύσιος. Καταγόταν από το Ξηρόμερο Αιτωλοακαρνανίας. Πολέμησε επικεφαλής μικρού σώματος σε όλη τη διάρκεια του Αγώνα. Μετά την απελευθέρωση παρέμεινε στο στρατό ως πεντακοσίαρχος.